Պացիենտների համար
- Covid 19
- Մաշկային հիվանդություններ
- Մարսողական համակարգ
- Սիրտ-անոթային համակարգ
- Թերապիա
- Ոսկրա-մկանային համակարգ
- Քիթ-կոկորդ-ականջաբանություն
- Նյարդային համակարգ
- Ուրոլոգիա
- Գինեկոլոգիա
- Առաջին օգնություն
- Էնդոկրինոլոգիա
- Վիրաբուժություն
- Առողջ ապրելակերպ
- Ախտորոշում
Երիկամային անբավարարություն

Երիկամները կենսական կարևորության օրգաններն են, որոնք իրականացնում են արտազատիչ և հյութազատիչ ֆունկցիաներ:
Հիվանդության դեպքում երիկամները չեն կարողանում այդ ֆունկցիաները լիարժեք կատարել:
Երիկամային անբավարարությունը կարող է լինել նրանց ֆունկցիայի աստիճանական, պրոգրեսիվող ախտահարումների արդյունք (քրոնիկական երիկամային անբավարարություն), կամ հանկարծակի ֆունկցիայի խանգարման հետևանք (սուր երիկամային անբավարարություն):
Քրոնիկական անբավարարության ժամանակ երիկամները վնասվում են անվերադարձ:
Քրոնիկական անբավարարության պատճառները տարբեր են՝ շաքարային դիաբետ, երիկամների քրոնիկական բորբոքում (պիելոնեֆրիտ), աուտոիմուն ախտահարում (գլոմերուլոնեֆրիտ), արյան զարկերակային ճնշման բարձրացում (հիպերտոնիա) և անոթային այլ խանգարումներ:
Երիկամների ախտաբանության ժամանակ խանգարվում է թթվա-հիմնային և օսմոտիկ հավասարակշռությունը, մեզի առաջացումը, փոխվում է վերջինիս բաղադրակազմը: Ջուրը և կենսագործունեության արգասիքները կուտակվում են օրգանիզմում` առաջացնելով ուրեմիա:
Ուրեմիան արյան մեջ հիմնականում ազոտային փոխանակության արդյունքում տոքսիկ նյութերի կուտակումն է (ազոտեմիա):
Ուրեմիայի հիմնական ախտանշաններն են՝ մաշկի քորը, թուլությունը, ապատիան, ախորժակի վատացումը, սրտխառնոցը, փսխումը, զզվանքը սննդի նկատմամբ՝ հատկապես մս,:
Երիկամային թերապիայի երեք հիմնական մեթոդները
Երիկամային անբավարարության բուժումը դեռևս համարվում է անհնարին: Ժամանակակից բժշկությունը կոմպենսացնում է երիկամային անբավարարությունը և հնարավորություն ստեղծում ապրել ակտիվ կյանքով:
Դեղորայքային բուժում
Եթե հիվանդը դիալիզի (հեմոդիալիզ կամ պերիտոնեալ դիալիզ) անհրաժեշտություն է ունենում, բուժող բժիշկը նշանակում է անհատական ընտրված դեղորայք: Նշանակվում են հակահիպերտենզիոն դեղեր, քանի որ երիկամային անբավարարությամբ հիվանդների մեծ մասը տառապում է բարձր զարկերակային ճնշմամբ (հիպերտենզիայով): Բարձր ճնշումn անհրաժեշտ է կարգավորել, նախ` աղի և ջրի օգտագործման հսկողությամբ, իսկ եթե չի օգնում, օգտագործվում են հիպոտենզիվ դեղեր:
Վիտամին D
Վիտամին D-ն օրգանիզմը ստանում է սննդով և արևի ճառագայթների օգնությամբ, իսկ ակտիվանում է լյարդում և երիկամներում: Վիտամին D-ն նպաստում է կալցիումի յուրացմանն` օրգանիզմում: Երիկամային հիվանդությունների ժամանակ նշանակվում է վիտամին D-ի ակտիվացված ձևը, որպեսզի օրգանիզմն այն հեշտ կարողանա օգտագործել:
Երկաթ
Երկաթը էրիթրոցիտներում պարունակվող հեմոգլոբինի կարևոր բաղադրիչ է: Այն նշանակվում է երկաթի հատուկ պատրաստուկների տեսքով, բայց հաճախ ներմուծվում է ներերակային՝ դիալիզի ընթացքում:
Էրիթրոպոետին
Էրիթրոպոետինը հիմնականում երիկամներում արտադրվող հորմոն է, որի սինթեզը երիկամային քրոնիկ խնդիրների ժամանակ նվազում է, իջնում է նաև արյան մեջ էրիթրոցիտների քանակը` դառնալով սակավարյունության պատճառ: Ուստի օրգանիզմ է ներմուծվում սինթետիկ էրիթրոպոետին` ներերակային կամ ենթամաշկային եղանակով:
Ֆոսֆատ-կապող պատրաստուկներ (ֆոսֆատ-բինդերներ)
Երիկամները նորմայում արտազատում են օրգանիզմ սննդով ներմուծված ֆոսֆատները: Քրոնիկական անբավարարության ժամանակ այդ գործընթացը խանգարվում է, որի արդյունքում արյան և բջիջների մեջ բարձրանում է ֆոսֆատի պարունակությունը, ինչն իր հերթին առաջացնում է փափուկ հյուսվածքների կալցիֆիկացիա, օրինակ, մաշկում կամ աչքերի անոթներում, որի հետևանքով գրգռվում են մաշկը և աչքերը:
Հնարավոր է նաև անոթների կալցինոզի առաջացում, որն էլ կարող է սիրտ-անոթային համակարգի հիվանդությունների առաջացման պատճառ դառնալ:
Դիալիզը կարող է պակասեցնել ֆոսֆատի ավելցուկը, բայց նրա մուտքը օրգանիզմ անհրաժեշտ է կարգավորել ցածրֆոսֆատային սննդակարգով և ճիշտ ընտրված ֆոսֆատ-կապող պատրաստուկներով: